Tam gdzie na krypcie kościół zbudowali

    Obecny kościół parafialny w Nowej Rudzie to już trzecia świątynia, która powstała w tym samym miejscu. Pierwszą budowlą została zniszczona 27 maja 1622 r. Był to wtedy kościół ewangelicki, który pełnił rolę świątyni przy zamkowej należącej do rodziny von Stillfried. Został zniszczony podczas napadu na miejscowość czeskich partyzantów pod dowództwem Bernharda von Thurna. W 1623 r. rozpoczęto budowę nowego kościoła w stylu barokowym. Ze względu na swoje gabaryty (był bardzo mały) stawał się uciążliwy dla stało rosnącej liczby parafian. W 1881 r w Nowej Rudzie było 11 tyś mieszkańców. 

Noworudzki kościół parafialny (poprzednik obecnego wybudowanego w tym samym miejscu) przed pożarem.

[zdjęcie pochodzi z "Kronika miasta Nowa Ruda " Wittiga]

    Kiedy zaczęto się zastanawiać nad rozwiązaniem tego problemu, 23 maja 1884r. wybuchł wielki pożar. Był on z jednym z największych kataklizmów jaki nawiedził tą miejscowość. Spłonęły okoliczne domy i z kościoła pozostały zgliszcza. Uratowano tylko Przenajświętszy Sakrament, główne obrazy, figury, przenośne ołtarzyki, szaty, naczynia liturgiczne oraz księgi kościelne (te ostatnie zostały naruszone przez ogień).

      Jeszcze 1884 r. podjęto decyzję o budowie nowego kościoła na 4000 miejsc. Miał stanąć na tym samym miejscu powiększony o dwie dokupione parcele: teatru miejskiego i domu na ul. Kościelnej. Wiosną 1885 r. zaczęły się prace związane z wyrównywaniem terenu. Powolna rozbiórka nie wchodziła w rachubę ze względu na parafian, którzy nie mieli się gdzie modlić. Sprowadzono w tym celu aż 30 saperów z Nysy. Ci wywiercili otwory i w ciągu 4 dni zrównali stary kościół z ziemią. Architektem nowego kościoła został Diocesan Ebers z Wrocławia.

27 lipca 1885 r. z Kościoła p.w. Podwyższenia Krzyża świętego ruszyła na plac budowy procesja, podczas której to uczestnicy zamurowali w fundamentach absydy kamień węgielny. W 1886 r. murarze z Adolfem Lauterbachem z Wojborza rozpoczęli wznoszenie murów. Rok 1888 r. związany jest z budową dachu.

Rzut nowego kościoła na rzucie starego (Alte Kirche).

[zdjęcie pochodzi z "Kronika miasta Nowa Ruda " Wittiga]

W 1889 r. rozpoczęto budowę strzelistej wieży. Co najciekawsze postawiono ją na wcześniej stojącej krypcie rodziny von Stillfried. Co miało swoje konsekwencję w późniejszych latach. Podczas prac konserwatorskich w późniejszych latach po wybudowaniu kościoła, zmarło w sumie 5 osób a wśród nich był proboszcz parafii ks. Ernst Hoffman, który podpisał umowę z patronem kościoła na budowę kościoła w tym miejscu. 6 stycznia 1890 r. w niewykończonym kościele jest odprawiana pierwsza msza. Msza odbyła się jednak ale bez ławek , gdyż te pojawiły się dopiero na Wielkanoc.

Pocztówka ukazująca odbudowany kościół po spaleniu w 1884 roku. 

   We wrześniu 1890 r. pojawiły się na wieży trzy dzwony wykonane z brązu, które to dzwoniły głośno podczas konsekracji kościoła. Uroczystość konsekracji kościoła p.w. Świętego Mikołaja dokonał ks. kard. Franz von Schonborn z Pragi. Konsekracja odbyła się 18 października 1890 r. Na uroczystość konsekracji zaproszono wielu gości z pobliskich miejscowości oraz z Wrocławia i Pragi. Wśród zaproszonych gości był również patronat nowego budynku hrabia Wilhelm von Magnus. Hrabia von Magnus przekazał 18 marca 1885 r. 100 000 marek na odbudowę kościoła a materiały jak drewno, cegły i wapień miały pochodzić od jego fabryk. Gdyby jednak materiału zabrakło można było zakupić u innych a koszt pokryje hrabia. Kolejne pieniądze pochodziły z ubezpieczenia kościoła oraz z datków parafialnych.

Umowa z patronatem hrabią Wilhelm von Magnus w sprawie budowy nowego kościoła, podpisana 28 marca 1885

Niemniejszy artykuł powstał na podstawie "Kroniki Noworudzkiej" A. Wittiga.